Geschiedenis van de Wijk
Een fotogeschiedenis van de wijk is te vinden via bijgaande link
Kunst in Scheepvaartkwartier
Laatste update 24-05-2022
Calandstraat 5 - 9
Geglazuurde tegels met bloemmotieven
Een Rijksmonument in Jugendstil van 1910. De opdracht voor de bouw kwam van cargadoorsbedrijf Wambersie opgericht in 1820. Jarenlang zat Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam in dit pand. In 2015 is het gebouw in appartementen opgedeeld. Rondom de torens en onder de dakramen zijn ondermeer geglazuurde tegels met Art Nouveau bloemmotieven. Art Nouveau is in Rotterdam zeldzaam.
Het gebouw aan de Calandstraat 5 – 9 is een Rijksmonument. Het pand is in drie fasen gebouwd in Jugendstil. De opdracht voor de bouw kwam van cargadoorsbedrijf Wambersie en Zoon. Deze firma werd opgericht in 1820 door Emmanuel Wambersie, consul van de V.S. Aanvankelijk legden zij zich toe op het charteren en bevrachten van schepen op Amerika. Allengs zijn zij er echter toe overgegaan kadeterreinen en opslagplaatsen, rederijzaken en erts-ondernemingen te exploiteren. Deelgenoot van de firma werd in 1904 de reder en cargadoor Willem Anton Engelbrecht, de latere voorzitter van de Kamer van Koophandel die in 1898 als volontair bij het bedrijf in dienst was getreden.
Jarenlang was dit pand het onderkomen van de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR). Talrijke Rotterdammers waaronder veel jongeren hebben hier lessen gevolgd in dans, muziek, kunstgeschiedenis, literatuur of schrijven. In 2015 is de SKVR verhuisd naar andere locaties in de stad. De stichting moest wijken omdat het pand een woonbestemming kreeg. Het gebouw werd opgedeeld in appartementen.
In de gevelsteen boven de hoofdingang op nummer 7, is het jaartal 1910 gegraveerd. In het midden net onder de vlaggenmast zien we het wapen van Rotterdam met daar omheen allerlei taferelen uit de scheepvaart.
Verder zien we nog diverse sierlijke gravures in de gevel. Net onder de dakgoten bevindt zich een tegeltableau met florale en stilistische motieven in de pasteltinten lila en groen. Rond de beide torentjes aan weerszijden, tref je dezelfde versieringen aan. De bloeitijd van de Jugendstil die ook wel Art Nouveau wordt genoemd lag tussen 1880 en 1910. Wie de ontwerper van de decoraties is, blijft tot dusver onbekend.
In Rotterdam zijn hiervan niet veel voorbeelden te vinden. In Nederland staat Den Haag bekend als art-nouveaustad.
Calandstraat 32 Stolpersteine
In de stoep voor de ingang twee 'Stolpersteine' ter nagedachtenis van het echtpaar Van der Hal-Cooper. De stenen liggen op de plek waar zij voor het laatst in vrijheid verbleven. Deze vorm van gedenken is het initiatief van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig.
Deze ‘Stolpersteinen’ (struikelstenen in het Nederlands) ter nagedachtenis van het Joodse echtpaar Israël van der Hal (Rotterdam, 4 juli 1898) en Gypsy Helene Van der Hal-Cooper (Londen, 24 maart 1897) zijn hier op 4 mei 2017 geplaatst. Israël was handelaar in scheepsbenodigdheden. Hij en zijn vrouw woonden op verschillende adressen in het Scheepvaartkwartier voor zij in 1938 naar dit net nieuw opgeleverde pand aan de Calandstraat verhuisden. Op 7 juni 1943 zijn zij hier weggehaald door de bezetter en via Loods 24 aan het Stieltjesplein afgevoerd naar concentratiekamp Bergen-Belsen. Israël werd hier op 26 februari 1945 vergast. Gypsy was toen nog in leven. Als haar sterfdatum staat vermeld 23 april 1945; dat is de dag waarop de 2500 gevangenen uit Bergen-Belsen die door de Duitsers per goederentrein op transport waren gezet, bij het plaatsje Tröbitz door de Russische legers werd bevrijd. Voor Gypsy kwam de bevrijding van dit zogeheten ‘Verloren transport’ te laat.
Houtlaan 12 - 38 Fotowanden
Verlichte fotowanden met afbeeldingen uit de Rotterdamse haven in de drie lifthallen van De Havenbaron ontworpen door de Rotterdamse havenfotograaf Freek van Arkel (overleden 6 februari 2020)
De Rotterdamse havenfotograaf Freek van Arkel (overleden 6 februari 2020) heeft voor de drie lifthallen van woongebouw De Havenbaron drie verschillende fotowanden ontworpen met afbeeldingen uit de Rotterdamse haven. De wanden zijn 24 uur per dag verlicht en vanaf het trottoir door de ruit van de voordeur te zien.
CBK Rotterdam
Kievitslaan 8
Hek Schoonoord
Het smeedijzeren hekwerk en de brug geven toegang tot Park Schoonoord. In de 18e eeuw hoorde dit hek waarschijnlijk bij een van de vele buitens in de Muizenpolder. In 1927 heeft Jacob Mees brug en hekwerk van villa ‘Schoon Oord’ aan de Parklaan verplaatst naar de huidige locatie Kievitslaan 8.
Het smeedijzeren hekwerk en de brug geven toegang tot Park Schoonoord In de 18e eeuw hoorde dit hek waarschijnlijk bij een van de oude buitens van de Muizenpolder. In de 19e eeuw was dit het toegangshek van het oude ‘Schoonoord’ en in 1927 door Jacob Mees gekocht en verplaatst naar de Kievitslaan.
Limburg Stirum, Machteld van, De historische tuin SchoonOord nader bekeken
Kievitslaan 8 Herdenkingsplaquette
In Park Schoonoord is een herdenkingsplaquette voor David Mees opgericht. David werd 5 mei 1945 doodgeschoten door de Duitsers. Hij was bezig prikkeldraad voor het tuinhek te verwijderen om illegalen toegang te verschaffen tot de in de tuin opgeslagen benzinevaten. De tekst op de gedenkplaat komt uit zijn dagboek en de tekst onderaan uit het dagboek van zijn moeder. Een Libanon ceder in Schoonoord diende als uitgangspunt voor de boom op de plaquette.
In park Schoonoord is een herdenkingsplaquette voor David Mees die op 5 mei 1945 is doodgeschoten door de Duitsers. Bij het verwijderen van prikkeldraad voor het tuinhek om illegalen toegang te verschaffen en gelegenheid te geven beslag te leggen op vaten benzine, in de tuin opgeslagen, werd hij gegrepen en doodgeschoten. De tekst op de gedenkplaat komt uit zijn dagboek en de tekst onderaan uit het dagboek van zijn moeder. Een Libanon ceder in Schoonoord diende als uitgangspunt voor de boom op de plaquette.
Kievitslaan 8 - Japanse lantaarn
In Park Schoonoord staat een Japanse tuinlantaarn, een geschenk van de Rotterdamse zusterhavenstad Kobe.
In het Park Schoonoord staat een stukje Japan. Er staat namelijk een stenen Japanse tuinlantaarn, een geschenk van de Rotterdamse zusterhavenstad Kobe volgens diverse bronnen op het internet. Dit werd ook bevestigd door een van de twee tuinmannen van Schoonoord. Er staat ook geen plaquette of iets dergelijks bij met een jaartal of de naam van de schenker.
Limburg Stirum, Machteld van, De historische tuin SchoonOord nader bekeken
Koningin Emmaplein Siervaas
De Siervaas van Hendrik Petrus Berlage uit 1890 benadrukt de historische kwaliteit van het Koningin Emmaplein plein. Het object is ondanks de afmeting een blikvanger met symbolische lading.
De Siervaas uit 1890 benadrukt de statige en historische kwaliteit van het plein en van het Scheepvaartkwartier en is daardoor, ondanks zijn beperkte afmetingen, een blikvanger met een symbolische lading.
Berlage is een belangrijk architect geweest in Nederland, maar is in Rotterdam niet erg actief geweest. Een uitzondering is het ontwerp dat hij maakte voor het Spiekmanmonument: een bouwwerk in de vorm van een monumentale bank, maar door herplaatsing in 1967 is daarvan heel weinig overgebleven. Met deze sloop heeft Rotterdam nog maar één ontwerp van Berlage, namelijk deze Siervaas waarover minder bekend is.
Park - Chaise longue
Chaise longue van Dora Dolz voor het Heerenhuys in het park bij de Euromast. Zij was een Spaans-Nederlands beeldend kunstenaar die voor diverse plaatsen in Rotterdam en daarbuiten keramische stoelen en banken heeft vervaardigd. De stijl en kleurstellingen in de vormgeving verraadt haar mediterrane afkomst. Dolz gaf les aan de Willem de Kooningacademie, waar zij haar opleiding had gevolgd.
Baden Powellaan 12 (voor het Heerenhuys in het park bij de Euromast). Dora Dolz was een Spaans-Nederlands beeldend kunstenaar (1941 – 2008) die voor diverse plaatsen in Rotterdam en daarbuiten keramische stoelen en banken heeft vervaardigd. Zij werkte in een decoratieve stijl en gebruikte felle kleurstellingen in haar keramiek, glas, schilderijen en tapijten. Haar vormgeving verraadt haar mediterrane afkomst. Dolz gaf ook les aan de Willem de Kooningacademie, waar ze eerst zelf de opleiding had gevolgd.
Wikipedia
Rotterdam op de kaart
Park - Anton Verhey Monument
Het Anton Verhey Monument is opgericht in 1926 om deze voor Rotterdam belangrijke dirigent, muzikant, componist en muziekleraar te gedenken. De maker John Raedecker wilde Verheys leven in één enkele figuur symboliseren. Hij koos voor de mythische Orpheus, die mens en dier met zijn lier ademloos kon laten luisteren. De tekst op de rand van de sokkel is rechtsboven het aapje met JR gesigneerd.
Het Anton Verhey Monument is opgericht in 1926 om deze voor Rotterdam belangrijke dirigent, muzikant, componist en muziekleraar te gedenken, die onverwacht op 12 februari 1924 overleed. John Raedecker stelde zich tot doel om Verheys leven in één enkele figuur te symboliseren. Raedecker koos voor de mythische figuur Orpheus, die, wanneer hij zijn lier bespeelde, mens en dier ademloos kon laten luisteren. Aan Orpheus’ voeten luisteren een aap, leeuw, lam en hond. De tekst op de rand van de sokkel is als volgt: Anton B.H. Verhey – in memoriam – Toonkunstenaar – 2/2 1871 – 2/2 1924. Het beeld is gesigneerd rechtsboven het aapje met JR 1925.
Park - Verloren Parel
De Verloren Parel van 2015 bestaat uit witte terrazzo parels geregen aan een scheepskoord plus een losliggende granieten mossel. De Rotterdamse kunstenares Madeleine Berkhemer bedacht het kunstwerk omdat een speelvoorziening in het gerenoveerde park tot nu toe ontbrak. De ketting is gemaakt door (terrazzo)beton specialist Tomaello. In september 2019 overleed Madeleine Berkhemer na een kort ziekbed.
Witte parels en een zoetwatermossel als speelobject in Het Park bij de Euromast. De Rotterdamse kunstenares Madeleine Berkhemer bedacht het kunstwerk omdat een speelvoorziening in het gerenoveerde park tot nu toe ontbrak. De ketting is gemaakt door (terrazzo)beton specialist Tomaello.
Het kunstwerk heet De Verloren Parel en is gebaseerd op het patroon van de paden in het 150-jaar oude park. Berkhemer: ''Ik keek naar de plattegrond en dacht: het lijkt wel een soort neergevallen ketting. Later bleken hier ook nog eens zoetwatermossels te leven, daardoor werd het uiteindelijk een parelsnoer." De 67 parels lopen op in grootte, zijn van massief wit terrazzo en aan een scheepskoord 'geregen'. De grootste parels zijn hol van binnen, waardoor kinderen er doorheen kunnen kruipen en op de bollen kunnen klimmen. Bewoners rond het park vroegen de maakster of er ook iets met water aan het ontwerp kon worden toegevoegd. Daarom ligt er een groter gemaakte granieten mossel naast de ketting. Hierin is een fonteintje verwerkt.
Het kunstwerk is op vrijdag 9 oktober 2015 onthuld. In september 2019 overleed Madeleine Berkhemer na een kort ziekbed.
RTV Rijnmond
Persberichten Gemeente Rotterdam
Park - Tollens
Tollens (1780-1856) was een Rotterdammer en zo geliefd, dat er na zijn overlijden een nationaal comité werd opgericht om een passend monument voor hem tot stand te brengen. Zijn standbeeld, gemaakt door J. H. Stracké, werd in 1860 met veel vertoon onthuld door koning Willem III. De onthulling werd begeleid door 260 muzikanten en zangers en eindigde in het volkslied van Tollens, Wien Neerlands bloed in de aders vloeit, een lied dat gezongen werd vanaf 1886 tot 1932 toen het oudere Wilhelmus zijn versie verdrong.
Het Tollens monument is, afgezien van Erasmus, één van de oudste beelden in Rotterdam. Hendrik Tollens (1780-1856) was een Rotterdammer. Hij kwam uit een koopmansmilieu en begon op jeugdige leeftijd met dichten, eerst vooral erotisch, op latere leeftijd vooral over de moraal, liefde voor het vaderland en de verering van allerlei helden. Tollens was een volksdichter, die zonder al te veel diepgang vertolkte wat er leefde onder de mensen. Hij werd in 1815 geridderd in de orde van de Nederlandse Leeuw. Het jaar erna won hij de competitie voor het schrijven van het nieuwe volkslied, Wien Neerlands bloed in de aders vloeit, een lied dat gezongen werd tot 1932 tot het oudere Wilhelmus zijn versie verdrong. Tollens was zo geliefd, dat er na zijn overlijden een nationaal comité werd opgericht om een passend monument voor hem tot stand te brengen. Zijn standbeeld, gemaakt door J. H. Stracké, werd in 1860 met veel officieel vertoon in Het Park onthuld door koning Willem III in gezelschap van prins Frederik, ministers en andere hoge pieten. De onthulling werd begeleid door 260 muzikanten en zangers en eindigde in het volkslied van Tollens. Het beeld zelf bleek op den duur slecht bestand tegen het Nederlandse klimaat, wat ertoe leidde dat het in de koude maanden beschermd moest worden door een houten beschermmantel. Sinds 1962 is het beeld geïmpregneerd, zodat het nu alle jaargetijden meegaat.
Park - Fontein
De fontein met beeldengroep met drie danseressen is een geschenk van de gemeente Rotterdam ter gelegenheid van de opening van Parkzicht in 1999.
Hans Kombrink, wethouder Ruimtelijke Ordening en Cultuur, onthult op maandag 20 november 2000 de fontein van brasserie-restaurant Parkzicht aan de Parklaan 30. De fontein is een geschenk van de gemeente Rotterdam ter gelegenheid van de opening van Parkzicht in 1999. De maker van het beeld is onbekend.
Nieuwsbank Gemeente Rotterdam
Park vanaf de Westerkade (Heuvellaan) - beeld Wilhelmina
Het hardstenen standbeeld Wilhelmina van Charlotte Dorothee v Pallandt werd op 4 mei 1968 door de toenmalige koningin Juliana onthuld. Het kunstwerk verbeeldt koningin Wilhelmina als een onverzettelijke vrouw.
Het beeld werd gemaakt in opdracht van een Rotterdams comité, geleid door K.P. van der Mandele, ter herinnering aan de vrouw die de in de oorlog zwaar getroffen stad zo veel steun had gegeven. Het hardstenen monument werd op 4 mei 1968 door de toenmalige koningin Juliana onthuld. Het kunstwerk verbeeldt koningin Wilhelmina als een onverzettelijke vrouw. In 1987 werd een bronzen exemplaar van het beeld gebruikt voor het Wilhelminamonument tegenover paleis Noordeinde in Den Haag. Charlotte van Pallandt wordt beschouwd als een van de belangrijkste Nederlandse beeldhouwers van de twintigste eeuw.
Wikipedia
Park (op de heuvel naast Restaurant Parkheuvel) - Grafsteen
Anoeska Grishaver werd op 3-jarige leeftijd door de toenmalige vriend van haar moeder om het leven gebracht en alhier begraven. Op deze plek, waar de politie later haar lichaam heeft opgegraven, heeft de vader van het meisje dit monument in 2008 opgericht.
Anoeska Grishaver is op driejarige leeftijd door de toenmalige vriend van haar moeder om het leven gebracht en in een kuil in het park begraven op 22 oktober 1986.
Een dag later werd ze, door de moeder en vriend, als vermist bij drukte in warenhuis Termeulen, bij de politie aangegeven.
Op 27oktober 1986 is ze door de politie in het park gevonden.
De biologische vader Chiel Grishaver is een juridische strijd aangegaan en heeft verschillende partijen nalatigheid verweten.
Zowel politie als vertrouwensarts, orthopedisten en kinderziekenhuis. Het ziekenhuis heeft €250,- aangeboden voor het monument waar hij niet meer op gereageerd heeft
Uiteindelijk heeft hij in 2008 een monumentje voor zijn dochter kunnen oprichten in het park. Een triest verhaal.
Park (op de heuvel naast Restaurant Parkheuvel) - beeld Bordewijk
Het bronzen borstbeeld van Bordewijk, auteur en Rotterdams advocaat van Lillian Mensing werd onthuld op 28 oktober 2017. Het beeld staat op deze locatie, omdat Bordewijk van Rotterdam hield en graag op deze plek kwam om uit te kijken over de rivier. Op de sokkel staat een zin uit Bordewijks boek Karakter.
Op 28 oktober 2017 werd in het park een borstbeeld van Bordewijk, auteur en advocaat, onthuld. Het beeld staat op een locatie die voorkomt in het boek Karakter (1938), de Heuvel in het park nabij het restaurant Parkheuvel, uitkijkend over de rivier; een plek waar Bordewijk graag kwam. Bordewijk is in Amsterdam geboren, woonde vanaf zijn 10e jaar in Den Haag, studeerde in Leiden. In 1913 kwam hij als junior bij het advocatenkantoor van Mr J.G. Schürmann aan de Wijnhaven en later aan de Boompjes in Rotterdam. Het kantoor werd later in de roman ‘Karakter’ geportretteerd. De voortzetting van dit kantoor is ‘Schaap & Partners’ op Parklaan 17. Op de sokkel staat deze zin uit Karakter: ‘Ik heb altijd gedacht, zei hij, dat ik u nog wel eens zou tegenkomen, maar hier … Ik wou nu graag even de rivier samen met u zien. Mag ik?‘
Het beeld is gemaakt door Lillian Mensing, van wie in 2015 een borstbeeld van Bordewijk werd geplaatst in de Haagse Passage.
www.boekendingen.nl /Toespraak Niels Klinkenberg namens Het Bordewijkgenootschap 28-10-2017 . Karakter, F. Bordewijk, Nijgh&Van Ditmar, 1960
Parkkade - Oorlogsmonument
Tegen de glooiing van Het Park staat dit eenvoudige oorlogsmonument ter nagedachtenis van ‘Het Verzet’.
Op de Parkkade tegen de glooiing van Het Park staat een heel eenvoudige gedenksteen. Hij staat op de lijst van oorlogsmonumenten in Rotterdam met de opmerking dat de herdachte groep "Het Verzet" is. De tekst op de gedenksteen is ook heel sober. Er staat ‘Herdenking van Strijd en Verzet 1940-1945’.
Wikipedia, lijst van oorlogsmonumenten Rotterdam
Parkkade 30 - Maastunnel
Mozaïeken bij de ingang van de tunnel, boven de roltrappen van Jaap Gidding en Jan Wijsbroek. De compositie bestaat uit koele blauw gekleurde zeemeermannen op deze noordelijke oever en aan de overkant, de zuidelijke oever een vrolijker compositie van zeemeerminnen.
De mozaïeken boven de roltrappen, bestaande uit een compositie van blauw gekleurde zeemeermannen op de noordelijke koele oever en een vrolijke, met compositie van zeemeerminnen, aan de zuidkant. Beiden zijn ontworpen door Jaap Gidding en Jan Wijsbroek.
Onder de Maas, De Maastunnel (1937-1942) In Hoofdstuk 30
Jannes Mulder, Werkstad; 30 industriële monumenten in Rotterdam 1985
Parklaan 2 / Veerhaven 2 - Scheepvaarthuis
‘Het Scheepvaarthuis’, kantoor voor het bekende Rotterdamse redersbedrijf Goudriaan met daklijst en twaalf sterrenbeelden van de Dierenriem: Aries (Ram), Taurus (Stier), Gemini (Tweelingen), Cancer (Kreeft), Leo (Leeuw), Virgo (Maagd), Libra (Weegschaal), Scorpius (Schorpioen), Sagittarius (Boogschutter), Capricornus (Steenbok), Aquarius (Waterman) en Pisces (Vissen).
‘Het Scheepvaarthuis’, kantoor voor het bekende Rotterdamse redersbedrijf Goudriaan. Volledig rondom een geprofileerde houten daklijst waarop boven de vensters twaalf bronzen beelden met figuren uit de dierenriem. De twaalf sterrenbeelden van de Dierenriem zijn: Aries (Ram), Taurus (Stier), Gemini (Tweelingen), Cancer (Kreeft), Leo (Leeuw), Virgo (Maagd), Libra (Weegschaal), Scorpius (Schorpioen), Sagittarius (Boogschutter), Capricornus (Steenbok), Aquarius (Waterman) en Pisces (Vissen).
http://rijksmonumenten.nl/monument/513916/scheepvaarthuiskantoor-goudriaan/rotterdam/
https://www.kuuke.nl/de-dierenriem
Parklaan 8 - Tegeltableau boven in gevel
Tegeltableau (1909) boven in de gevel met schip en aan weerszijden een graanelevator als verwijzing naar de oorspronkelijke gebruiker van het pand, de Graanelevator Maatschappij.
Het tableau beeldt een schip af waarnaast aan weerszijden een graanelevator is afgemeerd: een verwijzing naar de oorspronkelijke gebruiker van het pand, de Graanelevator Maatschappij (GEM). Opmerkelijk is het diepe reliëf waarmee het tableau is uitgevoerd. Bouwdatum: 1909 - architect Michiel Brinkman. Bij daglicht is de voorstelling met het blote oog niet in detail te ontwaren. Verrekijker meenemen!
https://couvreur.home.xs4all.nl/ned/rdam/architectuur/100jaar/1909.htm
http://vriendennederlandstegelmuseum.nl/insitu/insitu_route_list.php?routenaam=ROT-01
Parklaan 14 - 16 - Belastingmuseum
Hek Belasting & Douanemuseum met tekst in het hek van Jules Deelder: “de belastingplicht is ons aller recht”. De bovenkant van het hek bestaat uit procenttekens.
Het oorspronkelijke tuinhek voor het rijksmonument is recent gerestaureerd. Hiervan afgeleid is een nieuw hek ontworpen voor het naastgelegen pand. In dit hek – ook wel Taxhek genoemd – is een dichtregel van Jules Deelder (1944-2019) verwerkt: ‘de belastingplicht is ons aller recht’. De bovenkant van het hek bestaat uit procenttekens.
Parklaan 18 - Terracotta beelden aapjes
Aan weerszijden van de linker raampartij terracotta beelden van aapjes uit 1912.
Aan weerszijden van de linker raampartij is decoratie aangebracht; bij de onderste ramen zijn twee apen te zien. De beeldhouwer is net als de architect van dit pand uit 1912 bij ons onbekend. De apen lijken op de apen van de beeldhouwer José Mendes da Costa op het pand ‘De Utrecht’ uit 1906 op het Damrak in Amsterdam, ook wel ‘beeldenhuis’ genoemd. De aap heeft in de symboliek verschillende betekenissen. In de Christelijke iconografie is het een negatief symbool en staat het voor ijdelheid, wellust en onkuisheid. Daarnaast kan de aap symbool voor rijkdom, prestige en aanzien zijn, maar ook symbool van dwaasheid. In het Egypte van de farao’s symbool van wijsheid .En in het oude India was het een heilig dier, dat symbool stond voor kracht, trouw en opoffering. Nabootsing, lang leven en symbool van smaak en gevoel behoren ook tot de mogelijkheden. De oorspronkelijke bewoner van dit pand P.M.N. de Kuyper was directeur van de Kuyper Distilleerderij.
https://hart.amsterdam/nl/page/51448/020today-brulaap-boven-damrak
Compendium van dieren als dragers van cultuur, Marcel de Kleene & Jean-Pierre de Keersmaeker, Mens & Cultuur Uitgevers
Parklaan 22 Versieringen zee en handel
Boven de ingang zeegod Neptunus met paarden met anker en staf van Mercurius, verwijzend naar handel en zee. De oorspronkelijke bewoner was directeur van de Holland-Amerika Lijn.
Op het reliëf boven de ingang staat de zeegod Neptunus afgebeeld, met achter hem paarden. Poseidon (Grieks) of Neptunus (Romeins) werd niet alleen als god van de zee, maar ook als de god van de paarden vereerd. Hij zit of staat vaak op een zeewagen door paarden getrokken. Rechts zien we de caduceus van Hermes (Grieks) of Mercurius (Romeins), god van de handel. Een caduceus is een staf die een koerier of onderhandelaar ongehinderde doorgang moest verlenen in het oude Griekenland. Links een anker met vissen.
De oorspronkelijke bewoner van dit pand, dhr. Gips, directeur Holland-Amerika Lijn, had duidelijk met handel en scheepvaart te maken.
Helden en goden, Lucia Impelluso, Ludion
Parklaan ter hoogte van nr.22 - Boom
Midden in het park van de Parklaan is een Koningslindeboom geplant ter gelegenheid van de inhuldiging van Willem-Alexander als koning der Nederlanden op 30 april 2013. Dat is te lezen op de plaquette die onder de boom ligt
Midden in het park van de Parklaan is Koningslindeboom geplant ter gelegenheid van de inhuldiging van Willem-Alexander als koning der Nederlanden op 30 april 2013. Dat is te lezen op de plaquette die onder de boom ligt.
www.rijnmond.nl/nieuws/100411
Parklaan ter hoogte van nr. 24
Fontein uit 1916 ter herinnering aan de schrijver Willem Schürmann. Vier zuilen waarboven vier spuitmaskers zijn te zien van de muze van de tragedie. Daarboven stond eerst een engeltje, dat later is vervangen door een fluitspeelster. Op de rand zijn de vier titels te lezen van zijn romans.
In 1916 werd ter herinnering aan de schrijver Willem Schürmann deze fontein ontworpen (Van Wijk). Vier zuilen dragen een bassin, waarboven vier spuitmaskers zijn te zien van Melpomene (de muze van de tragedie). Daarboven stond eerst een engeltje, dat later is vervangen door een fluitspeelster (Ingen-Housz). Op de rand zijn de vier titels te lezen van de romans van Schürmann.
Reliëf van schepen, passend bij de eerste bewoner Van Beuningen eigenaar van bedrijven in Rijnvaart en kolenhandel.
Een afbeelding van schepen is zeer passend voor de eerste bewoner van dit pand D.G. van Beuningen. Hij had tal van bedrijven die met de Rijnvaart en kolenhandel te maken hadden.
Parklaan ter hoogte van nr. 46
De laatste boom in het park van de Parklaan staat aan de Kivietslaan. De ‘Wilhelminaboom’. Dit is een Krimlinde, die geplant is ter ere van de troonsbestijging van koningin Wilhelmina op 31 augustus 1898.
De laatste boom in het park van de Parklaan staat aan de Kivietslaan. De ‘Wilhelminaboom’. Dit is een Krimlinde, die geplant is ter ere van de troonsbestijging van koningin Wilhelmina op 31 augustus 1898. Op de plaquette onder de boom staat: ’Wilhelminaboom 31-8-1898, geplant door de Ned. Maatsch. Voor Tuinbouw en Plantkunde Afd. Rotterdam’.
www.monumentaltrees.com/nl/nld/zuidholland/rotterdam/8785
Art Deco kantoorpand uit 1925. Bovenin het pand zijn reliëfs: de 4 winden en stroomgoden. Aan de van Vollenhovenstraat ‘west’ en ‘oost’ en aan de Houtlaan ‘noord’ en ‘zuid’.
Art Deco kantoorpand uit 1925. Bovenin het pand zijn reliëfs: de 4 winden en stroomgoden. Aan de van Vollenhovenstraat ‘west’ en ‘oost’ en aan de Houtlaan ‘noord’ en ‘zuid’.
Op de vloer van de gang op de begane grond en op de wanden langs de trappen zijn tegels aangebracht, waarschijnlijk van graniver. Graniver is een geperste glassoort, die ook wel glasgraniet of steenglas wordt genoemd. Voor het interbellum was dit een zeldzaamheid. In de wand bij de ingang is de eerste steen ingemetseld, gelegd door Elisabeth Annie Hartree op 25 juli 1923. Het pand is vanaf 2006 in gebruik als Hostel ROOM.
https://www.monumenten.nl/monument/50169
Vasteland 4-8 en Schiedamsedijk 155-200
Boven de twee entrees van de Maastorenflat uit 1956 bevinden zich reliëfs van Frans Tuinstra. Voor de entree aan de oostkant van de Maastorenflat hangt boven de trap een bronzen frame, waarin een keramisch ajourreliëf is aangebracht: ‘zonder titel’ havenarbeiders, zeilschepen, vissen, een zeemeermin, kranen, touwen en een scheepsboeg; een kenmerkend onderwerp voor de wederopbouwtijd. Aan de noordzijde een figuur met een drietand, met verwijzingen naar golven en tarwe. Qua stijl is het modern, gestileerd, grafisch, met kubistische invloeden.
Boven de twee entrees van de Maastorenflat (in 1956 gebouwd door H.D.Bakker) bevinden zich keramische tableaus met afbeeldingen die betrekking hebben op de stad en de haven.
Voor de entree aan de oostkant van de Maastorenflat hangt boven de trap een bronzen frame, waarin een keramisch ajourreliëf is aangebracht: ‘zonder titel’ in 1956 gemaakt door Frans Tuinstra. Bijzonder aan het werk is dat het vrij hangt en dat je tussen de onderdelen van het reliëf door kunt kijken. De voorstelling is een aaneenschakeling van havenarbeiders, zeilschepen, vissen, een zeemeermin, kranen, touwen en een scheepsboeg; een kenmerkend onderwerp voor de wederopbouwtijd. Qua stijl is het modern, gestileerd, grafisch, met kubistische invloeden. Aan de noordzijde hangt op de gevel een keramisch reliëf van dezelfde kunstenaar. Het werk is in 1956 aangebracht op een wand met glasmozaïekbekleding tijdens de bouw. Het werk is ongeveer 3 meter hoog en zwart/geel van kleur. De voorstelling is van een figuur met een drietand met verwijzingen naar golven en tarwe.
www.architectuurinrotterdam.nl
http://www.bkor.nl/kunstwerken/zonder-titel-33/
http://www.bkor.nl/kunstwerken/zonder-titel-69/
Long Thin Yellow Legs of Architecture
Deconstructivistisch werk The Long Thin Yellow Legs of Architecture van Coop Himmelb(l)au. Niet zoekend naar harmonie en synthese, maar juist naar versnippering, contrast, chaos en beweging.
Coop Himmelb(l)au is een coöperatie van Oostenrijkse architecten, opgericht door Wolf Prix, Helmut Swiczinsky en Michael Holzer. Tot ver in de jaren negentig werkte Coop Himmelb(l)au in het deconstructivisme, waarvoor dit beeld exemplarisch is: niet zoekend naar harmonie en synthese, maar juist naar versnippering, chaos, contrast en beweging in het ontwerp. Het ontwerp was onderdeel van het project ‘Beelden in de Stad’(1988). Het beeld zou aanvankelijk voor café De Unie aan de Westersingel komen, maar het werk was te groot.
De zware, stalen balken en platen zijn grotendeels geverfd in lichte kleuren als geel, wit en azuurblauw.
Zijgevel van Vasteland 108 aan de Scheepstimmerlaan
“Binnen de perken zijn de mogelijkheden even onbeperkt als daarbuiten”. De dichtregel van Jules Deelder is aangebracht op de tweede vestiging van HNK (Het Nieuwe Kantoor) in Rotterdam.
“Binnen de perken zijn de mogelijkheden even onbeperkt als daarbuiten”. De dichtregel is aangebracht op de tweede vestiging van HNK (Het Nieuwe Kantoor) in Rotterdam en daarmee de 12e HNK-vestiging in Nederland. Deze locatie is op 30 juni 2016 officieel geopend door Jules Deelder (1944-2019) op zijn karakteristieke wijze met een “praatje en een plaatje”.
www.hnk.nl/nieuws/persbericht/nsi-opent-tweede-hnk-vestiging-in-rotterdam/
Mozaïeken reliëfs van Joan Bakker uit 1956. In de voorstelling o.a. vogels en vissen.
Joan Bakker, een Rotterdamse kunstenaar, ontwierp de zes mozaïeken voor de gevel van het gebouw Veerhaven 4, dat in 1956 tussen de historische buurpanden gebouwd werd. Drie mozaïeken stellen vogels voor en de andere drie laten vissen en o.a. een zeester zien. In het rechter mozaïek heeft de maker zijn initialen opgenomen.
Wikipedia
Voormalig hoofdkantoor van de befaamde havenbaron Willem Ruys met attributen van zeevaart en handel zoals anker, hermesstaf, vissen en scheepsboeg, met als boegbeeld Hermes met zijn gevleugelde helm.
Voormalige hoofdkantoor van de befaamde havenbaron Willem Ruys.
De gevel bevat veel directe linken met scheepvaart. Ingang anker, Hermesstaf en vissen. Gevel versierd met wapenschilden van Rotterdam en Batavia. Hoekerker rust op scheepsboeg, boegbeeld Hermes. De gevel is verder versierd met wapenschilden. De toren wordt bekroond met een natuurstenen omlijsting met Jugendstil ornament, vier waterspuwers en een smeedijzeren borstwering.
http://rijksmonumenten.nl/monument/513910/voormalig-kantoor-rotterdamse-lloyd/rotterdam/
Monument voor gevallen medewerkers van de Rotterdamsche Lloyd. Mei 1942 werden Ruys en 460 anderen gegijzeld. Ruys en 4 anderen werden 15 augustus door de Duitsers gefusilleerd. Het rechterpaneel van het monument toont zijn afscheidsbrief aan het bedrijf en personeel. De vrouw op de grote bronzen plaat is de 'Lloyd weduwe', die zich realiseert dat haar geliefde nooit meer thuis zal komen.
Het monument voor gevallen medewerkers van de Rotterdamsche Lloyd, een grote rederij, die met name op Nederlands-Indië passagiers en vrachtdiensten onderhield. De rederij had zijn hoofdkantoor in het gele gebouw op de hoek van de Calandstraat en de Veerhaven. De schepen die zich tijdens de Duitse invasie van mei 1940 buiten Nederland bevonden bleven onder Nederlandse soevereiniteit en bleven in de vaart bijvoorbeeld voor wapentransporten van de Verenigde Staten naar Engeland. Deze transporten, die in konvooien plaatsvonden werden regelmatig bestookt door torpedo's van Duitse onderzeeërs. Vele Nederlandse en Nederlands-Indische opvarenden vonden daarbij de dood. Het monument herdenkt ook Willem Ruys een van de directieleden en kleinzoon van de oprichter Willem Ruys JDzn (1809-1889). Het rechterpaneel van het monument laat zijn afscheidsbrief aan het bedrijf en personeel zien. Ruys was vanaf 1940 in de directie benoemd. In mei 1942 was Ruys opgepakt en als gijzelaar geïnterneerd in St Michielsgestel, samen met nog 460 andere notabelen (waaronder schrijver Simon Vestdijk, industrieel Frits Philips, hoogleraar Huizinga) uit alle hoeken van de Nederlandse elite. Zij dienden voor de Duitsers als onderpand om de Nederlandse bevolking in het gareel te houden. Bij "terroristische acties" tegen het Duitse bewind konden de gijzelaars worden gefusilleerd. Op 7 augustus 1942 vond zo'n aanslag plaats door de Nederlandsche Volksmilitie. Deze verzetsgroep beraamde een uiteindelijk mislukte aanslag op het spoorwegviaduct in Rotterdam met als doel treinen te laten verongelukken, waarin Duitse soldaten zaten die op verlofreis gingen. Wehrmachtsbefehlhaber Christiansen reageerde met een ultimatum: de bevolking kreeg tot 14 augustus de tijd om de daders aan te geven, anders zou een aantal gijzelaars worden gedood. Op 11 augustus deed burgemeester Müller via de Rotterdamse kranten nog een oproep, maar er kwam geen tip binnen. In de ochtend van 15 augustus werd Ruys (48jr) samen met 4 anderen, Robert Baelde (35, sociaalpedagogische werk), Chris Bennekers (48, hoofdinspecteur van politie), Otto Ernst Gelder graaf van Limburg Stirum (49, officier van Justitie), en Alexander baron Schimmelpenninck van der Oije (28, landheer) in de bossen van het landgoed Gorp en Rovert bij Goirle gefusilleerd. Deze eerste executie van gijzelaars maakte veel anti-Duitse gevoelens los en werkte dus contraproductief. De weerzin won het van het ontzag.
Haven-adel aan de Maas : Frans Swarttouw, Willem Ruys, Philippus van Ommeren, William H. Müller, Anthony Veder, Jhr. Otto Reuchlin. A.J. (A.J. (Bram)) Oosterwijk
http://www.krlmuseum.nl/onze-kantoren/
Veerhaven 14-15 Diverse decoraties
Kantoorgebouw Van Uden
De gevel is voorzien van Art Nouveau elementen die naar de zee verwijzen: de vlaggenstoksteunen hebben vormen van zeepaardjes, een scheepsboeg met vrouwenhoofd en vissen. Tegeltableau links toont een blazende wind, rechts de zeegod Poseidon met zijn drietand in een boot en in het midden een windroos. Alle drie toepasselijk voor het cargadoorsbedrijf dat het kantoorpand liet bouwen en als eerste gebruikte.
Kantoorgebouw van Uden
De gevel is uitgevoerd in natuur steen en voorzien van Art Nouveau elementen die naar de zee verwijzen: de vlaggenstoksteunen hebben vormen van zeepaardjes, een scheepsboeg met vrouwenhoofd en vissen. Tegeltableau links toont een blazende wind, rechts de zeegod Poseidon met zijn drietand in een boot en in het midden een windroos. Alle drie toepasselijk voor het cargadoorsbedrijf dat het kantoorpand liet bouwen en als eerste gebruikte.
http://vriendennederlandstegelmuseum.nl/insitu/insitu_route_list.php?routenaam=ROT-01
Het monument, gewijd aan Pieter Caland is een ontwerp uit 1906 van de architect H.J. Evers met de beeldhouwer Arend Odé en werd bekostigd door de Rotterdamse burgerij. Het werd onthuld in 1907, het monument stond toen nog op de Coolsingel. Het bestaat uit een fontein met obelisk, bekroond met een gevleugelde vrouwenfiguur – de genius van Rotterdam - die de Mercuriusstaf (handel) hoog houdt. Hieronder staan de wapens van stad en provincie, die herinneren aan de loop van de Waterweg. Aan de voorzijde staat een gedenksteen met het bronzen profiel van Caland. Speenhoff schreef het lied: ‘de diender van het Calandmonument’.
Het monument is gewijd aan Pieter Caland, de schepper van de Nieuwe Waterweg, de broodnodige directe verbinding met zee. Het monument is een ontwerp uit 1906 van de architect H.J. Evers (architect stadhuis Rotterdam) met de beeldhouwer Arend Odé (beeld Johannes van Oldenbarneveldt, stadhuis Rotterdam) en werd bekostigd door de Rotterdamse burgerij. Bij het aftreden van burgemeester s'Jacob in 1906 bood de burgerij hem een cadeau aan, s’Jacob besloot om dit geld te gebruiken voor de oprichting van een monument ter ere van Pieter Caland. Het werd onthuld in 1907. Het monument werd opgericht op de huidige Coolsingel, vlak voor Rotterdams trots op dat moment, de Passage. Het plein voor de Passage met het monument werd al snel het Calandplein genoemd. In 1939 werd het monument om verkeerstechnische redenen naar de Veerkade verplaatst.
Het gedenkteken bestaat uit een monumentale fontein waarin een vierkante hoge onderbouw een obelisk draagt die door een bolvormige motief wordt bekroond. Hierop staat een gevleugelde vrouwenfiguur – de genius (beschermengel) van Rotterdam - die de Mercuriusstaf (handel) hoog houdt. Hieronder staan de wapens van stad en provincie, die herinneren aan de loop van de Waterweg. Aan de voorzijde staat een gedenksteen met het bronzen profiel van Caland, door een lauwerkrans en toepasselijk opschrift omgeven. Toepasselijke opschriften bevinden zich ook op de gedenktafels die tegen de drie overige zijden zijn geplaatst. Twee bronzen kinderfiguren symboliseren de handel en nijverheid van Rotterdam als handelsplaats.
Speenhoff schreef het lied: ‘de diender van het Calandmonument’:
Op een snikhete dag in 1911 had de Rotterdamse dichter-liedjeszanger Koos Speenhoff bewust tegen het Calandmonument geplast, hij kon het niet meer houden, maar deed dit onder het oog van de toeziende agent en dat in 1911, het standbeeld was pas een paar jaar oud. De agent gaf hem een bekeuring. Speenhoff reageerde: ‘Agent, doe je plicht, maar morgen lacht iedereen je uit’. En zo had Speenhoff weer inspiratie voor een lied.
Herman Romer – Het Scheepvaartkwartier / Parel aan de Maas
Peter Blanker: Breng mij naar Rotterdam terug
Hoofdkantoor van de Steenkolen Handels Vereniging (SHV) van havenbaron Van Beuningen. Beelden boven de ingang: met schop, twee kolensjouwers en één met grondboor. In de punt van de topgevels reliëfs met voorstellingen over de scheepvaart.
Hoofdkantoor van de Steenkolen Handels Vereniging (SHV) van havenbaron D.G. van Beuningen.
In de afgeronde middenpartij op de hoek bevindt zich de ingang die wordt geaccentueerd door vier pilasters met eigentijds vormgegeven atlanten - respectievelijk één met schop, twee kolensjouwers, en één met grondboor - die het balkon (drie vensterassen breed) op de tweede verdieping dragen, en door het verhoogde geveldeel met een klok en een klokkentorentje. De twee topgevels bevatten in de punt reliëfs met voorstellingen ontleend aan de scheepvaart.
Westerkade ter hoogte van nr. 7 en 9 - Tsaar Peter de Grote
Bronzen beeld in 1997 geplaatst in opdracht van de Russische regering naar aanleiding van het Tsaar Peter de Grote-jaar 300-jaar Rusland - Nederland betrekkingen. Zijn over het water turende blik symboliseert de belangstelling van de tsaar voor de Nederlandse scheepsbouw.
Dit 2.70 m hoge bronzen beeld van tsaar Peter de Grote is speciaal voor Rotterdam gemaakt in opdracht van de Russische regering en met steun van de SBS Agro Bank Nederland NV. Zijn langgerekte gestalte doet zijn naam eer aan; zijn over het water turende blik symboliseert de belangstelling van de tsaar voor de Nederlandse scheepsbouw. De onthulling vond plaats in 1997, het Tsaar Peter de Grote-jaar dat de 300-jarige betrekkingen tussen Rusland en Nederland vierde. In september 2013 werd het beeld met roze verf beklad, waarschijnlijk als protest tegen de Russische wet tegen homo-propaganda.
http-//www.bkor.nl/kunstw#FF67C
Westerkade ter hoogte van de Rivierstraat
Monument voor stadsarchitect Rose op de door hem in 1852 ontworpen Westerkade, bij de Rivierstraat. Rose was, als geestelijke vader van onder meer het Waterproject en het Scheepvaartkwartier, van groot belang voor de ontwikkeling van Rotterdam. Van de oorspronkelijke plaquette van Adriaan van der Plas nagegoten door Gregoir Donker en onthuld in 2017. Achter het monument bevindt zich een kraan voor drinkwater.
Monument voor stadsarchitect Willem Nicolaas Rose op de door hem in 1852 ontworpen Westerkade, bij de Rivierstraat. Rose was, als geestelijke vader van onder meer het Waterproject en het Scheepvaartkwartier, van groot belang voor de ontwikkeling van Rotterdam. In 1954, 100 jaar na het raadsbesluit over het waterproject, werd Rose geëerd met een plaquette, ontworpen door de Rotterdamse kunstenaar Adriaan van der Plas, nu in bezit van Museum Rotterdam. Het monument op de Westerkade werd gemaakt naar de bestaande plaquette en is onthuld op 8 oktober 2017. Geheel in de gedachte van Rose is achter het monument een kraan met drinkwater geplaatst.
Wikipedia
Website BOS
Dakkapel met rijksappels en op de top een obelisk in neorenaissance-stijl. Symbolen van rijkdom en macht.
Symbolen van rijkdom en macht:
Dit pand is een typisch voorbeeld van laat negentiende-eeuwse burgerlijke bouwkunst in de neorenaissance-stijl. De (onbekende?) architect is voor de gevelversiering duidelijk te rade gegaan bij architectuurboeken van die tijd. Het meest opvallend is de verhoogde halsgevel boven het zoldervenster. De hals is aan weerszijden gevat in gebeeldhouwde vleugelstukken (of klauwstukken) en bekroond met een fronton. Daarboven prijkt een siernaald in de vorm van een kleine obelisk. Op het vlak van de hals is een bolvormig gevleugeld medaillon, voorzien van een horizontale en verticale sierband aangebracht en daarboven een kroontje. Het geheel heeft veel weg van een rijksappel, dus een machtssymbool. Nog eens twee (gietijzeren) rijksappels markeren de hoeken van het dak. Het was al met al duidelijk de bedoeling dit pand een voornaam karakter te geven, zodat de voorbijganger kon zien: hier woont een belangrijke familie. De gebeeldhouwde guirlande van vruchten onder de daklijst steekt er bijna frivool bij af.
De watergod Poseidon van Tom Waakop Reijers (1948). Niet verbeeld in de traditionele gedaante van stevige man met witte baard, kroon en drietand, maar als slanke jongeman met een staf, uitkijkend over het water.
Het bronzen beeld van 100 x 30 x 40 cm stelt de watergod Poseidon voor, een symbolische verwijzing naar het water en de haven. De kunstenaar, Tom Waakop Reijers (1948), heeft hem niet verbeeld in de traditionele gedaante van stevige man met witte baard, kroon en drietand, maar als slanke jongeman met een staf, uitkijkend over het water. Hij zit op een rots van zwart graniet.
De Gemeente Rotterdam ontving dit beeld in 1989 als geschenk van het Bewonerscomité en Wijkbelangen Scheepvaartkwartier. Schenkingen uit het bedrijfsleven zorgden dat het beeld gefinancierd kon worden.
Waakop Reijers woont en werkt in Rotterdam en is vooral bekend geworden door zijn standbeelden van Joop Zoetemelk (1986) en Coen Moulijn (2009).
http://www.bkor.nl/kunstwerken/poseidon
Op de hoek Westerlaan/Parklaan staat het Caldic Huis. Hoog in de gevels zijn aan beide kanten in cirkelvormen vrolijke koppen aangebracht en helemaal in de top aan beide gevels wapens.
Op de hoek Westerlaan/Parklaan staat het Caldic Huis. Hoog in de gevels zijn aan beide kanten in cirkelvormen vrolijke koppen aangebracht en helemaal in de top aan beide gevels wapens.
Westerstraat 10 Geveldecoratie
Geveldecoratie The Horizon van zeeman met verrekijker (2004) van Cor Kraat..
Lineaire geveldecoratie: zeeman met verrekijker. Het doel van de vaart bevindt zich altijd aan of achter de horizon. Gemaakt in 2004 voor de uitbreiding van het voormalige Maritime Hotel. Van beeldend kunstenaar Cor Kraat is veel werk in de openbare ruimte in Rotterdam te vinden. Een van zijn bekendste werken is de Nieuwe Delftse Poort.
De vijf Rotterdammers zijn van grote betekenis voor de stad geweest: als reder (Anthony van Hoboken), bankier (Marten Mees), geleerde (Elie van Rijckevorsel), ondernemer (Daniel George van Beuningen ) en zoetwaren-winkelier (Louis Jamin). Met elkaar staan ze voor de Rotterdamse weldoeners en doorzetters die welvaart en bloei aan de Maas hebben gebracht. De borstbeelden zijn gemaakt door Robbert Jan Donker en onthuld in 2013.
Bij gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Erasmusstichting in 2011 is als hommage aan de oprichter, dr. Elie van Rijckevorsel (1845 – 1928), een bronzen borstbeeld van hem vervaardigd door de Rotterdamse kunstenaar Robbert Jan Donker. Daarna is het plan gerezen om meerdere beelden te vervaardigen van prominente Rotterdammers. De vijf Rotterdammers in brons zijn van grote betekenis voor de stad: als reder, bankier, geleerde, weldoener of industrieel. Met elkaar staan ze voor de Rotterdamse doorzetters die welvaart en bloei aan de Maas hebben gebracht:
- Elie van Rijckevorsel (Parklaan 3) koos het pad van de wetenschap, een richting die niet zo vanzelfsprekend was voor jongens uit het zakenmilieu. De globetrotter Van Rijckevorsel ondernam verscheidene natuurhistorische expedities naar Nederlands-Indië, Brazilië, Zuid-Afrika en de Verenigde Staten, maar ook binnen Europa was hij regelmatig op reis. Tijdens zijn reizen verzamelde hij talrijke voorwerpen van kunstnijverheid, wapens en kledingstukken die de basis voor het Museum voor Land- en Volkenkunde (thans Wereldmuseum) zouden vormen. Praktisch zijn gehele vermogen kwam ten goede aan de door hemzelf in 1911 opgerichte Erasmusstichting.
- Daniel George van Beuningen (1877 – 1955) (Parklaan 46) was een zakenman die een monopolypositie verwierf in de verkoop en export van Duitse Roerkolen. Hij was directeur van de Steenkolen Handels Vereniging (SHV). Zijn imperium maakte hem tot een zeer vermogend man. Hij was een mecenas en heeft dankzij zijn schenkingen aan Museum Boijmans ervoor gezorgd dat deze stad een collectie op wereldniveau kon samenstellen. Zijn eigen vermaarde collectie werd na zijn dood aan Museum Boijmans geschonken dat sindsdien ook Van Beuningen in de naam voert. Hij beperkte zich niet tot de kunsten. Hij is medefinancier van Stadion Feyenoord en één van de stichters van het Havenziekenhuis.
- Louis Jamin (1881 – 1953) (Parklaan 15) heeft lang als directeur in het bedrijf gewerkt en ervoor gezorgd dat het aantal Jaminwinkels in Nederland toenam van 50 stuks in 1907 tot circa 550 winkels in 1953. De winkels van zoetwarengigant Jamin hadden allure en boden lekkernijen voor alle rangen en standen en van jong tot oud. Jamin is een van de bedrijfsiconen die vergelijkbaar is met de uitstraling van andere grote Rotterdamse bedrijven en in Nederland even bekend is als bijvoorbeeld Philips. Louis Jamin woonde in Villa Welgelegen, Parklaan 15, die hij in 1925 ingrijpend had laten verbouwen.
- Anthony van Hoboken (1756 – 1850) stond bekend als eigenaar van het Land van Hoboken met de villa die zijn zoon in 1852 liet bouwen. Van Hoboken, van eenvoudige komaf, had een groot zakelijk talent en klom op van pakhuisknecht tot een van de rijkste Rotterdammers. Hij bezat de grootste zeilvloot van Nederland, een eigen werf: scheepswerf ‘Rotterdams Welvaren’, belegde daarnaast in tal van andere handelszaken en was tevens als assuradeur en bankier actief.
- Marten Mees (1828 – 1917) (Veerkade 7) was als bankier niet iemand die het speculatieve en grote avontuur zocht, maar heeft als stedelijk financieel intermediair er wel voor gezorgd dat Rotterdam eind negentiende eeuw de omslag naar de wereldhaven kon maken. Mees is daarnaast iemand die behoort tot de categorie van Rotterdamse burgers die het verantwoordelijk burgerschap hoog in het vaandel hadden. Zijn betrokkenheid bij volkshuisvesting, de oprichting van de Spaarbank, het Rotterdams Leeskabinet, maar ook zijn politieke betekenis en zijn rol binnen de kamer van Koophandel zijn maar enkele voorbeelden van zijn dadendrang en maatschappelijke relevantie. Mees was daarnaast een scherp denker die met zijn geschriften en publicaties ook als staathuishoudkundige meetelde.
Alle vijf de beelden zijn vervaardigd door dezelfde kunstenaar, Robbert Jan Donker. Op vrijdag 31 mei 2013 zijn de vijf beelden officieel onthuld.
Robbert Jan Donker (in 1943 geboren in Amsterdam) studeerde van 1960 tot 1965 beeldhouwkunst aan de Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen in Rotterdam. De kunstenaar woonde en werkte sindsdien in Rotterdam. Hij maakte mens- en vooral dierfiguren van de materialen brons en steen. Hij is op 8 juni 2016 op 72-jarige leeftijd overleden na lange tijd ernstig ziek te zijn geweest.
Westplein 5 - Afbeeldingen
Vele afbeeldingen boven de deur, boven het balkon en boven het raam op de derde verdieping verwijzend naar L. Smit & Co’s Internationale Sleepdienst.
Het betreft drie afbeeldingen betreffende sleepvaart, verwijzend naar het oorspronkelijke gebruik van het pand als kantoorgebouw van L. Smit & Co’s Internationale Sleepdienst. De lagere twee tableaus vertonen sleepvaartboten in actie, het hoogste (en kleinste) vertoont alleen een lucht met meeuwen, maar is vermoedelijk bedoeld als een lucht boven de zee(slepers). Het onderste tableau is omgeven door een decoratieve rand met o.a. zeepaardjes. Onderin dit tableau, rechts, bevindt zich een weegschaal (waag) met een kroontje er boven en de letters GG er tussen in: Koninklijke Goedewaagen Gouda.
http://vriendennederlandstegelmuseum.nl/insitu/insitu_route_list.php?routenaam=ROT-01
Westplein 6 - Reliëfs
De neo-barokke versieringen aan dit pand uit 1895 verbeelden voorspoed en welvaart die de scheepvaart heeft gebracht aan de bewoners van dit huis.
Dit pand uit 1895 is een typisch voorbeeld van de toen zo geliefde eclectische architectuur. De in neo-barokke stijl opgetrokken gevel is voorzien van een Zuid-Europees aandoende erker. De rijke versiering verbeeldt de voorspoed en welvaart die de scheepvaart heeft gebracht aan de bewoners van dit huis. Onder de erker is de voorsteven van een schip te zien, daaronder een zeedier, scheepstouw en anker. Boven de deur twee putti met een schaal en overal guirlandes van vruchten als symbolen van overvloed.
Westplein 11 Vrouwenfiguren in staal
Vrouwenfiguren van Ben Hoezen in staal.
Vrouwenfiguren in cortenstaal. Hoezen’s objecten in cortenstaal zijn figuratiever dan welk ander werk van hem ook. Ze hebben een diepere achtergrond, ontleend aan Azteken cultuur. Het beeld staat op een privéterrein, maar vanaf de openbare weg goed zichtbaar.
Westplein 12 - 14 - Man met hoed
In de voortuin een man met hoed en twee koffers in metaal uitgevoerd door Kees van de Ven: “Migrant” is de verbeelding van de gedwongen migratie die miljoenen mensen door de eeuwen heen hebben ondernomen.
In de voortuin van dit pand staat een man met hoed en twee koffers lineair in metaal uitgevoerd door Kees van de Ven: ‘Migrant’ is de verbeelding van de gedwongen migratie die miljoenen mensen door de eeuwen heen hebben ondernomen. Het beeld is gemaakt vóór de vluchtelingenstroom die de laatste jaren gaande is en die voorlopig geen einde kent. Door oorlogen, natuurrampen en economische ellende zijn miljoenen mensen gedwongen om hun geboortegrond te verlaten voor een onzekere toekomst elders, op een plek die ze niet kennen en die niet hun thuis is. Niet alleen de vorm van het beeld – een persoon met twee koffers – maar ook de open structuur verwijst naar deze ontheemding: de figuur is er nog, je ziet de contouren, maar hij is ook al afwezig, op weg naar het onbekende.
Westplein 51 - 108 Atlantic Huis
Atlantic Huis, tussen 1928 en 1930 in Art-Deco ontworpen door architect Buskes. Hermes staat op een tafereel van grote oceaanschepen, fabrieken en moderne wolkenkrabbers; de god Neptunus met aan zijn voeten twee boegen van oceaanstomers. De tekst in het glas boven de ingang: “Fluctuat Nec Mergitur”(Latijn) betekent: “Het wordt heen en weer gegooid door de golven maar zinkt niet”.
Hermes staat op een tafereel van grote oceaanschepen, fabrieken en moderne wolkenkrabbers; de god Neptunus met aan zijn voeten twee boegen van oceaanstomers.
Het Atlantic huis werd tussen 1928 en 1930 ontworpen door architect P.G.Buskes in een sobere Art-Decostijl. Het was een van de eerste bedrijfsverzamelgebouwen in Nederland en bijzonder omdat het voorzien was van een parkeergarage.
De gebrandschilderde glas-in-loodramen zijn afkomstig uit het atelier van Basart en Sloete, Den Haag.
De tekst in het glas boven de ingang: “Fluctuat Nec Mergitur”(Latijn) betekent: “Het wordt heen en weer gegooid door de golven maar zinkt niet”
Deze tekst komt ook voor in het wapen van de stad Parijs en betekent: weerbaarheid.
www.rijksmonument.nl/verzamelgebouw-atlantic-huis/rotterdam
Westzeedijk 126 - 130 - Uilenflat
De drie ingangspartijen met dierfiguren. De uil bevindt zich boven de poort naar het achter terrein.
De drie ingangspartijen van de Uilenflat liggen iets verdiept en verhoogd en worden ingeleid door natuurstenen bloembakken en diverse dierfiguren in zwart Hessisch marmer van de beeldhouwer Altorf. Een dierfiguur (een uil) bevindt zich op nr. 126 rechts boven de poort naar het achter terrein.
Scheepvaartkwartier Rotterdam; drie eeuwen stadsleven aan de Maas, Stad en Bedrijf 2016
Westzeedijk 144 - Logo dakrand
Ooit tijdelijk jongerenhuisvesting. Vandaar onder de dakrand het logo van de Rolling Stones (een uitgestoken tong).
Het pand aan de Westzeedijk is begin jaren 80 verbouwd/aangepast voor begeleide jongerenhuisvesting (Stichting Union). Het teken bovenin is het logo van de Rolling Stones (een uitgestoken tong).
Westzeedijk 176 -270 Parkflat
Gekleurde gaten in de betonwand naast de entree Parkflat van Wim van de Weerd (1958).
De architect/kunstenaar Wim van de Weerd ontwierp de gekleurde gaten in de zware betonwand naast de entree. Het werk bestaat uit drie vormen. De grootste vorm is blauw en is óp de wand aangebracht. Een cirkel is uitgespaard. Links daarvan is een kleinere vorm, die tevens uitgespaard is en vanbinnen rood geverfd is. Rechts onderin is nog een kleine vorm uitgespaard, die van binnen geel is. Door de toevoeging van kleur ontstaat er diepte in het werk, maar de compositie zelf is eenvoudig en stelt een vis voor.
De oplevering van de Parkflat was in 1958. De architect is Ernest Groosman. Hij vroeg Wim van de Weerd om een monumentaal werk te maken bij de entree van de Parkflat. Wim van de Weerd (1913 –1996) was van origine architect, maar ook schilder en graficus. Hij was werkzaam bij onder andere het architectenbureau Brinkman en Van der Vlugt in Rotterdam en bij bureau Maaskant. Via zijn werk kreeg hij diverse opdrachten voor monumentale mozaïeken, reliëfs en wandschilderingen. Vooral vanaf de jaren ’40 schilderde hij in zijn vrije tijd veel stillevens, waarin de bewondering voor de kubisten Pablo Picasso en Georges Braque duidelijk doorklinkt.
http://www.bkor.nl/kunstwerken/zonder-titel-91/
Toegangspoort naar het Park van Zochers met links het wapen van Rotterdam en rechts het wapen van Delfshaven.
Oude stenen toegangspoort met metalen hekken naar het park. Op de rechter stenen zuil is een reliëf te zien van een wapen met daarin links een vis en rechts korenaren, daartussen een ritmische vorm; het wapen van Delfshaven; op de linker zuil een reliëf van een wapen met 4 leeuwen: het wapen van Rotterdam. In 1886 is Delfshaven toegevoegd aan de Gemeente Rotterdam, waarmee het wapen kwam te vervallen. Op beide zuilen staat het jaartal 1908 gegraveerd. Het park is in 1860 ontworpen door de beroemde landschapsarchitecten vader en zoon Zocher.
Noorse Zeemanskerk van 1914 met boven de hoofdingang het gouden beeldje van Olav, de Heilige. met pelikanen. Op de hoeken staan geschubde boomstammen. Dit verwijst naar de vroegere Noorse staafkerken die uit overlappende stukjes hout werden opgebouwd. Aan de achterkant drie lammetjes, symbool voor Christus.
Dit kerkje van 1914 valt op door dakpannen van leisteen en het fraaie houtwerk. Boven de hoofdingang het gouden beeldje van Olav, de Heilige. Links en rechts een witte pelikaan, symbool van opoffering. Zie hoe zij haar jongen voedt met een stukje vlees van haar eigen borst. Op de hoeken van het gebouw staan geschubde boomstammen. Dit verwijst naar de vroegere Noorse staafkerken die uit overlappende stukjes hout werden opgebouwd. Denk dus niet dat het om stammen van palmbomen gaat! Aan de achterkant zien we drie lammetjes, symbool voor Christus.
Noorse kerkje in het park, Uitgever Norske Sjømannsmisjon, 1981 en Het Noorse kerkje in Het Park, A.C. Nielson, 1981
Reliëf 'Zeeman aan stuurrad' in 1953 gemaakt van cement en zand voor het nieuwe katholieke zeemanshuis Stella Maris. Het verbeeldt een zeeman, die twee handen aan het stuurrad houdt, en door een madonna met kind voor gevaar wordt behoed.
Een groot reliëf 'Zeeman aan stuurrad' in 1953 gemaakt van cement en zand voor het nieuwe katholieke zeemanshuis Stella Maris. Het verbeeldt een zeeman, die twee handen aan het stuurrad houdt, en door een madonna met kind voor gevaar wordt behoed.
Rotterdam in de wederopbouw door Anne Jongstra en Arie van der Schoor
Op de marmeren steen op de Willemskade is in tekst en met een plattegrond uitleg gegeven aan de markering van de Brandgrens van mei 1940 door het centrum van de stad.
Adriaan Geuze (landschapsarchitect), Perry Maas, Claudia Wolsfeld en Pieter Hoen. In 2006 besloot het gemeentebestuur van Rotterdam, op initiatief van Manuel Kneepkens’ Stadspartij, tot de definitieve markering van de Brandgrens in het straatbeeld. Het ontwerp is een lichtlijn in de straten die gebruik maakt van grondarmaturen die permanent de Brandgrens markeren. In elk lampje zijn vlammen en een silhouet van een Heinkel-bommenwerper en het beeld van Zadkine te zien Op de marmeren steen op de Willemskade is in tekst en met een plattegrond uitleg gegeven aan de markering van de Brandgrens door het centrum van de stad (de brand was ontstaan na het bombardement op Rotterdam in mei 1940)
Onthuld in 2010.
Willemskade 23-24 - Tegeltableaus
Art Nouveau tegeltableaus uit 1904 met activiteiten van handel, scheepvaart, industrie. Twee burchten Wena en Bulgerstein met wapen.
Ontwerper: onbekend (gezien sectieltechniek: mogelijk A. le Comte) Fabriek: onbekend (gezien sectieltechniek: mogelijk Thooft & Labouchere). Art Nouveau gevel uit 1904 met fraaie tegeltableaus in sectieltechniek (de voegverdeling van een tegeltableau wordt aangepast aan de afbeelding, net als bij glas-in-loodramen). Vrijwel alle in wit en blauw; met slechts hier en daar gebruik van andere kleuren. De afbeeldingen zijn: ANNO en 1904; allerlei activiteiten van handel, scheepvaart, industrie e.d.; de twee Rotterdamse middeleeuwse burchten Wena (zo gespeld) en Bulgerstein met bijbehorende wapens; twee gevleugelde wezens (engelen?); en een zonnewijzer-annex-dierenriem. Het gebouw is nu in gebruik bij het Wereldmuseum, maar is als kantoor gebouwd door architect F. Koch voor de firma Hudig & Veder. De serie tableaus is beslist een van de toppers onder in-situ tegeltoepassingen in Rotterdam.
http://vriendennederlandstegelmuseum.nl/insitu/insitu_route_list.php?routenaam=ROT-01
Willemskade 25 - Wereld Museum
In 1851 gebouwd voor de Koninklijke Nederlandsche Yachtclub. Rond balkons symbolen als schepen, schelpen en drietanden. In de gevel scheepsboegen. Op de top van het hoektorentje een zeemeermin.
In 1851 gebouwd door A.N.Godefroy voor de Koninklijke Nederlandsche Yachtclub. Later museum.
Boven en langs de sierlijke gietijzeren balkons versieringen met maritieme symbolen als schepen, schelpen en drietanden. In de gevel zijn ook scheepsboegen als versiering aangebracht. Op de top van het hoektorentje staat een goudkleurige zeemeermin.
Herman Romer – Het Scheepvaartkwartier / Parel aan de Maas.
www.architectuurgids.nl
www.rotterdam.nl/cityportal
Van Henk Visch onthuld 2001.Op de betonnen onderplaat namen van marathonwinnaars uit voorgaande jaren.
In opdracht van de Stichting Marathon Rotterdam als geschenk aan de stad. Autonome sculptuur opgebouwd uit hoekige tegen elkaar geplaatste felle kleurvlakken van ijzer. Op de betonnen onderplaat zijn de namen te lezen van de marathonwinnaars uit voorgaande jaren. Henk Visch (Eindhoven 1950) is een groot Nederlands kunstenaar en docent. Vanaf 1983 werd Visch vooral bekend door zijn figuratieve sculpturen. Onthuld 2001.
Speciaal ontworpen voor skateboarders en freestylers door de Indiase architect Martand Khosla.
In 2010 schreef Showroom MAMA de internationale ideeënwedstrijd ‘Reclaiming the Street’ uit, met de vraag een skatebaar kunstobject te ontwerpen. Het resultaat was meer vormgeving dan kunst. Gemaakt voor jongeren, met name skateboarders en freestylers, die zich de openbare ruimte toe eigenen op een creatieve manier. De draai was zo ontworpen dat de skateboarder zo veel mogelijk uitdaging werd geboden. Het gebruikte hout was gerecycled, want afkomstig van een oude kerkvloer. Door weersomstandigheden werd het gebruikte hout op korte termijn zo slecht, dat het object niet meer te gebruiken was. In de zomer van 2016 is het houtwerk vervangen en het object hersteld. Architect Martand Khosla (New Delhi, 1975) is partner bij Romi Khosla Design Studios. Hij begon zijn praktijk met ruimtelijke ontwerpen en decors voor theater, mode en publieke evenementen.
Willemsplein onder de Erasmusbrug
Geluidskunstwerk Seven Tears van Susan Philipsz 2017. De klanken en flarden muziek mengen zich met de geluiden van de stad. Speelt tijdens zonsondergang.
Op donderdag 23 maart 2017 werd een geluidskunstwerk van de Schotse kunstenaar Susan Philipsz onthuld dat speciaal is gemaakt voor het plein onder de Erasmusbrug. Door zeven speakers die verspreid staan op het Willemsplein is het werk ‘Seven Tears’ te horen: een stuk dat de kunstenaar baseerde op de compositie ‘Pavane Lacrimae’ van de Hollandse componist Jan Pieterszoon Sweelinck (1562 – 1621).
Door de zorgvuldig verspreide, speciaal hiervoor ontworpen speakers vermengen de klanken en flarden muziek zich met de geluiden van de stad. Het geluidslandschap vergezelt zo opvallend onopvallend de voorbijgangers die onder de brug langs de Maas wandelen en speelt elke avond tijdens zonsondergang.