Veerhaven 4. Kantoorgebouw Koninklijke Rotterdamsche Lloyd (KRL)

Architect: J.P. van der Aa, jr. (huisarchitect van de KRL)

Het herenhuis dat oorspronkelijk op nummer 4 stond was het woonhuis van de familie Stahl.

Van Hoboken - De Monchy

Carel Stahl was firmant bij het bedrijf van zijn vader in Rotterdam, Stahl & Zoon. Dit bedrijf hield zich bezig met de verkoop van Europees, voornamelijk Russisch hout, en ook Noord-Amerikaans en exotisch hout aan bedrijven in België̈, Frankrijk, Duitsland en Nederland. Echtgenote Lydia Stahl-Van Hoboken heeft als amateurfotografe veel gefotografeerd in het Scheepvaartkwartier, waaronder interieurs van panden.

Het huis werd in het najaar van 1955 gesloopt, waarna op 13 december 1955 de eerste paal werd geslagen voor een uitbreiding van het hoofdkantoor van de Rotterdamsche Lloyd.

Interieur ‘Welgelegen’, Parklaan 13, woonhuis van het echtpaar Van Hoboken-De Monchy.

Foto van Sara Lydia Stahl-van Hoboken, 1900 – 1905. Stadsarchief Rotterdam.

Het uitzicht op de Veerkade vanaf Veerhaven 4 rond 1910-1915.

Foto van Sara Lydia Stahl-van Hoboken. Stadsarchief Rotterdam

Insulinde

Er kwam een nieuw pand, een lichtvoetig modern ontwerp met een betonskelet en veel glas. Het gebouw kreeg de naam ‘Insulinde’, de dichterlijke naam voor Nederlands-Indië (het latere Indonesië), waarop de Rotterdamsche Lloyd lijndiensten onderhield. De onderste lagen van de nieuwbouw waren rechtstreeks verbonden met het naastgelegen kantoor. Op de begane grond kwam het passagebureau (een soort reisbureau) van het scheepvaartagentschap Ruys & co en daarboven vier kantoorlagen. Op de eerste verdieping was een vergaderzaal en op de hogere verdiepingen waren twee koffiekamers, een ‘roken’ en een ‘niet-roken’. Heel vooruitstrevend voor die tijd. Op het dak was een terras voor het personeel.

De firma Ruys & co was een afsplitsing van het Rotterdamse zeescheepvaartbedrijf Willem Ruys & Zonen dat vanaf 1883 onder de naam Rotterdamsche Lloyd verderging. Ruys & co was agent van diverse maatschappijen met scheepvaartlijnen naar respectievelijk Australië, Jamaica en Brazilië en had vestigingen in Antwerpen, Amsterdam, Marseille en Rotterdam.

De gevel van het gebouw wijkt sterk af van de omliggende gebouwen. Er is een vrijwel geheel glazen begane grond, die iets terug ligt ten opzichte van de kantoorverdiepingen. Die hebben een sterk horizontaal karakter met glasstroken en borstweringen over de volledige breedte. In de onderste borstwering zijn mozaïeken aangebracht van het kunstenaarsechtpaar Joan Bakker en Riet Bakker-Elias. Het zijn dierfiguren die voorkomen in water en lucht, nauw verbonden met de scheepvaart. Ook het trappenhuis was versierd met geglazuurde chamotte-plastiekjes van Bakker en Elias. Het gebouw werd op 15 maart 1957 officieel geopend.

Bronnen

https://lloydatelier.nl/willem-ruys-zonen/

https://wederopbouwrotterdam.nl/artikelen/kantoorgebouw-ruys-co

Lia Lugthart, mei 2024